België is een federale staat. De voorbije decennia zijn heel wat bevoegdheden en budgetten van de federale Staat overgedragen aan de “gemeenschappen” en “gewesten” (de deelstaatentiteiten).
Het Rekenhof voert externe audits uit van de inkomsten en de uitgaven van de federale Staat, van de gemeenschappen en gewesten, van de instellingen die daarvan afhangen en van de provincies. De gemeenten worden niet geauditeerd door het Rekenhof.
Het Rekenhof is een collateraal orgaan van het federale parlement (de Kamer van Volksvertegenwoordigers), waarvan het een dotatie ontvangt.
Elke week vergaderen de algemene vergadering, de Nederlandse en de Franse kamer van het Rekenhof. De audits worden over deze drie colleges verdeeld volgens het bevoegdheidsniveau waarop ze betrekking hebben:
|
→ algemene vergadering |
|
→ Nederlandse kamer |
|
→ Franse kamer |
Het personeel van het Rekenhof (+/- 500 individuele medewerkers of 460 VTE’s) bestaat uit Nederlandstaligen en Franstaligen die in acht directies werken die ofwel de federale Staat ofwel de gemeenschappen en gewesten auditeren. Die acht operationele directies worden bijgestaan door twee ondersteunende directies.
Het Rekenhof heeft zijn zetel in Brussel, maar doet zijn controles ter plaatse in de diensten en instellingen van de verschillende bevoegdheidsniveaus. De auditeurs steunen immers op de samenwerking met de onderzochte diensten om hun audits uit te voeren.
Het Rekenhof bezorgt zijn onderzoeksverslagen aan het bevoegde parlement. In die verslagen formuleert het zijn opmerkingen, oordelen, vaststellingen en aanbevelingen. Die zijn gebaseerd op:
-
financiële audits;
-
wettigheids- en regelmatigheidsaudits;
-
audits over de goede besteding van overheidsmiddelen, de zgn. performantie-audits;
-
begrotingsanalyses: als begrotingsadviseur analyseert het Rekenhof de ontwerpen van begroting die de regeringen voorleggen aan de parlementen voordat zij de ontwerpen van begroting goedkeuren.
Het Rekenhof heeft ook rechtsprekende bevoegdheid over de federale en regionale rekenplichtigen als hun rekeningen een tekort vertonen en zij door de bevoegde ministers voor het Rekenhof worden gedagvaard.
Daarnaast voert het Rekenhof steeds meer specifieke opdrachten uit in verband met:
-
de verdeling van overheidsmiddelen over de federale Staat en de deelstaatentiteiten;
-
de transparantieregels die zijn opgelegd aan politieke partijen (onder meer op het vlak van de verkiezingsuitgaven), politiek vertegenwoordigers en hoge ambtenaren;
-
het verstrekken van deskundig advies aan de parlementen.
Evolutie van de bevoegdheden en opdrachten van het Rekenhof in de loop van de voorbije decennia
Vooral sinds 1995 heeft het Belgische Rekenhof een groot aantal bijzondere opdrachten bijgekregen naast zijn hoofdopdrachten, die ook uitgebreid werden. De nieuwe opdrachten liggen hoofdzakelijk op drie vlakken:
-
het actualiseren en vervolledigen van de algemene auditopdracht van het Rekenhof;
-
de evolutie naar meer autonomie voor de deelstaatentiteiten in België;
-
de omzetting van nieuwe EU-wetgeving op de overheidsboekhouding van de lidstaten.